5 vragen en antwoorden over netcongestie

Ruim 80% van de Nederlanders weet niet wat netcongestie is, terwijl dit een groot probleem is. De hoogste tijd om wat duidelijk te scheppen! Wij hebben de 5 belangrijkste vragen over netcongestie voor je beantwoord.

1. Wat is netcongestie?

Er wordt steeds meer stroom opgewekt en ook de vraag naar stroom wordt groter. Het energienet kan de toename in vraag en aanbod niet goed aan. Er is steeds vaker ‘file’ op het net. Dat noemen we netcongestie. De omvormer van je zonnepanelen gaat uit als de belasting op het stroomnet te hoog is. Omvormers zijn ontworpen om automatisch uit te schakelen als de spanning te hoog wordt. Zodra de spanning zakt, schakelt de omvormer meestal automatisch weer in. 

2. Wat is de oorzaak?

De energietransitie is in volle gang. In wind- en zonneparken wordt volop stroom opgewekt en steeds meer mensen hebben zonnepanelen op hun dak. Al deze stroom wordt teruggeleverd aan het net. Daarnaast leidt de energietransitie door het verminderen van gasverbruik tot een hoger stroomverbruik. Het Nederlandse energienet is hier niet op berekend. Netbeheerders zijn daarom bezig om het net uit te breiden, maar dat kost tijd, personeel en materiaal. 

3. Hoe lossen we netcongestie op?

Vooral het laagspanningsnet is overbelast. Zonnepanelen en omvormers maken namelijk allemaal gebruik van laagspanning. Het hoog- en middenspanningsnet voorzien het buitenland en de industrie van stroom. Huishoudens maken gebruik van het laagspanningsnet. Het middenspanningsnet voedt het laagspanningsnet via elektriciteitshuisjes. De komende tien jaar worden er 23.000 transformatorhuisjes geplaatst, gaat tienduizenden kilometer kabel de grond in en worden er honderden elektriciteitsstations aangepast of gebouwd. Netbeheerders gaan de komende jaren in samenwerking met gemeenten transformatorhuisjes plaatsen en zwaardere kabels in de straat leggen.

4. Wat kan ik in de tussentijd zelf doen?

Je kunt op een aantal manieren bijdragen aan het ontlasten van het energienet:

Zonnepanelen in oost-west-opstelling

Als je zonnepanelen neemt, plaats ze dan in een oost-west-opstelling. Bij een (symmetrische) oost-west-opstelling van zonnepanelen is de opbrengst wat lager, maar zijn er meer zonuren.Op die manier is er een betere afstemming tussen de opwek en het verbruik van energie.

Sla overtollige stroom op in een thuisbatterij

In plaats van alle overtollige stroom terug te leveren, kun je ook een deel van de stroom opslaan in een thuisbatterij. Die stroom kun je gebruiken op de tijdstippen dat je weinig stroom opwekt.

Gebruik zoveel mogelijk stroom zelf

Laad je elektrische auto overdag op en zet de wasmachine/vaatwasser aan als de zon schijnt.

Wat kan ik doen bij netcongestie?

Als je vaak problemen hebt, neem dan contact op met je netbeheerder. Zij zoeken dan naar een oplossing, bijvoorbeeld door de instellingen van de transformatorkasten- of huisjes in jouw straat te wijzigen. Als je ontevreden bent over de afhandeling van je melding kun je bij ConsuWijzer een klacht indienen.

5. Welke maatregelen neemt de overheid?

Samen met netbeheerders zoekt de overheid naar mogelijkheden om een vol stroomnet tegen te gaan. Dit wil de overheid op een aantal manieren voor elkaar krijgen:

1. Het stroomnet sneller uitbreiden

Netbeheerders investeren vanaf 2025 € 8 miljard per jaar. De overheid zorgt ervoor dat er grond beschikbaar is om het stroomnet uit te breiden. En wil sneller vergunningen verlenen aan projecten waarmee het stroomnet wordt vergroot.

2. Slimmer benutten van het elektriciteitsnet 

Drukte op het elektriciteitsnet doet zich vooral voor op de piekmomenten, tussen 16:00 en 20:00. Om op die momenten meer ruimte te creëren op het stroomnet, maken netbeheerders afspraken met bedrijven die veel stroom gebruiken. Deze houden in dat zij op piekmomenten minder stroom mogen gebruiken.

3. Vraag en aanbod beter op elkaar afstemmen

De overheid maakt vanaf 2024 € 166 miljoen vrij om zogeheten energiehubs te stimuleren. Door middel van energiehubs stemmen bedrijven die bij elkaar in de buurt zitten hun vraag en aanbod van energie met elkaar af. Hierdoor is er minder ruimte op het stroomnet nodig.

4. Openbare laadpalen krijgen een flexibel tarief

Openbare laadpalen krijgen een flexibel tarief. Flexibel laden wordt in de toekomst een vast onderdeel van de contracten die de overheid afsluit met gemeenten. 

5. Er wordt een invoedingstarief ingevoerd

De ACM is begonnen met de voorbereidingen voor het invoeren van een invoedingstarief. Invoeders zoals elektriciteitscentrales, zonneparken en windparken zullen via een invoedingstarief op een eerlijke manier gaan bijdragen aan de stijgende netkosten. Invoeders en buitenlandse afnemers van elektriciteit gaan meebetalen aan de Nederlandse infrastructuur.

6. Netbeheerders onderzoeken of de tariefstructuur van kleinverbruikers aangepast kan worden

Consumenten betalen nu een tarief afhankelijk van de capaciteit van de aansluiting, niet van het daadwerkelijke gebruik van het net. Steeds meer kleinverbruikers hebben een elektrische auto of warmtepomp. Het verschil in de manier waarop zij het stroomnet gebruiken wordt groter. Om de verdeling van de kosten eerlijk te houden onderzoeken netbeheerders hoe het wijzigen van de nettarieven voor kleinverbruikers kan bijdragen aan gedragsverandering en het efficiënter gebruiken van het net.