Goedkoper uit met blok- of stadsverwarming?

Ongeveer 600.000 huishoudens in Nederland hebben blokverwarming of stadsverwarming. Ik ben er daar één van. Benieuwd wat dat precies is, welke consequenties dat heeft voor je energierekening en hoe het zit met besparen en overstappen? Stadsverwarming en blokverwarming zijn manieren om je huis te verwarmen of om warm water te krijgen, zonder het gebruik van gas. Ze worden nog wel eens in één adem genoemd, maar er zijn een paar belangrijke verschillen.

Verschillen tussen stadsverwarming en blokverwarming

Bij blokverwarming wordt een heel huizencomplex voorzien van warmte via een collectieve ketel. Je ziet dit type verwarming vaak bij wat oudere flats. Vaak hebben huishoudens wel een eigen gasaansluiting om te koken. Bij stadsverwarming gebruik je restwarmte van bijvoorbeeld een energiecentrale, verbrandingsinstallatie of fabriek in de buurt. Deze restwarmte kan water verwarmen. Zo worden woningen verwarmd en voorzien van warm kraanwater. Dat is minder belastend voor het milieu dan wanneer je voor jezelf stookt op gas. In wijken met stadswarmte ligt meestal helemaal geen gasnetwerk.

Overstappen naar een andere energieleverancier

Als je stadsverwarming of blokverwarming hebt, kun je zelf kiezen welke energieleverancier je stroom levert. Voor de levering van warmte ligt dat wat complexer. Met blokverwarming kun je in principe overstappen naar een andere gasleverancier. Dat moet wel collectief gebeuren, via de Vereniging van Eigenaren (VvE) of de verhuurder van het appartementencomplex. Bij stadsverwarming zit je vast aan de warmteleverancier voor jouw wijk. Je bent namelijk niet aangesloten op een landelijk netwerk zoals bij elektriciteit en gas waar aanbieders elkaar met actietarieven beconcurreren. Maar je krijgt de warmte rechtstreeks van de producent. Die heeft dus een monopoliepositie.

Een beetje beschermd door de Warmtewet

Omdat je met stads- of blokverwarming niet of nauwelijks kunt overstappen naar een andere warmteleverancier, word je als consument beschermd door de Warmtewet die in 2014 in werking trad. Daarin is geregeld hoeveel een leverancier maximaal in rekening mag brengen. Uitgangspunt is dat je niet meer betaalt dan huishoudens met een gewone gasaansluiting. De tarieven worden elk jaar vastgesteld door de ACM. Zo betaal je in 2015 (bekijk alle tarieven) bijvoorbeeld een vast bedrag van € 281,78 en daarbovenop € 22,64 per verbruikte gigajoule. De tarieven zijn dus weliswaar begrensd, maar liggen nog altijd hoger dan de scherpe actieaanbiedingen die je via Gaslicht.com kunt krijgen. Bovendien geldt voor andere kosten dat ze ‘redelijk’ moeten zijn. Daarover verschillen de meningen natuurlijk. Verschillende organisaties vinden dan ook dat de wet nog niet beschermend genoeg werkt.

De hamvraag: betaal je nu meer, minder of hetzelfde?

Net als iedereen in Nederland betaal ik elke maand een termijnbedrag en krijg ik jaarlijks een jaarafrekening. Maar mijn jaarafrekening is niet te vergelijken met een gewone jaarafrekening. Er wordt gerekend met andere eenheden (gigajoules) en in de prijs die ik voor warmte betaal zitten ook transportkosten (van de ketel naar mijn woning) en servicekosten (voor het verwarmen van centrale ruimtes en het onderhoud van de ketel) verwerkt. Bovendien is er voor elke bewoner een eigen ‘kostenverdeelsleutel’, gebaseerd op onder meer de grootte van mijn woning en de afstand tot de ketel. Zelfs voor iemand die elke dag bezig is met energie, is het ingewikkelde materie. Mijn inschatting is dat ik per jaar ongeveer 200 euro meer kwijt ben dan een vergelijkbaar huishouden met een aardgasaansluiting. Kortom: als ik ooit kan kiezen tussen een droomhuis met of zonder stadsverwarming, dan weet ik het wel!