Windmolens: Een frisse wind waait door ons leven..

Windmolens. Daar staan ze dan, in volle glorie te schitteren op uitgestrekte open vlakten of in onze prachtige Noordzee. De reusachtige boegbeelden van duurzaamheid en groene stroom. Ze staan symbool voor de verandering in het energielandschap van de afgelopen decennia. Dat deze windgiganten ook een minder ‘schone’ kant hebben is velen echter onbekend.

Groen met een grijs randje

Er zitten namelijk wat haken en ogen aan het neerzetten van deze gewiekte vrienden. En die zijn zeker niet mals. Het ontwikkelen van de windturbines gaat gepaard met het gebruik van een scala aan schaarse mineralen en metalen. Deze worden door mijnbouwbedrijven ingewonnen, hoofdzakelijk in Azië, Afrika en Zuid-Amerika. Dit veroorzaakt niet alleen milieuschade, maar ook schending van de mensenrechten, concludeert Somo in dagblad Trouw.

Pijnpunten

Een van de meest zorgelijke ontwikkelingen bij de winning van grondstoffen is de kinderarbeid. Dit komt voornamelijk door het uitblijven van regelgeving. Ook de natuur is de klos. Zo is watervervuiling bijvoorbeeld een direct gevolg van koperwinning. Dit beeld moeten we enigszins nuanceren door te benadrukken dat de windmolenindustrie niet de enige boosdoener is. Duurzame ontwikkelingsorganisatie ActionAid stelt dat het slechts één van de afnemers van mineralen en metalen is. Maar wel een steeds belangrijker wordende afnemer gezien de wereldwijde opmars van windturbines.

Harde cijfers

Toch liegen de cijfers er niet om. Uit onderzoek van de  Groene Rekenkamer (2014) is gebleken dat in een 2 MW windturbine 350 kilo aan zeldzame metalen is verwerkt.  Stel je eens voor, zo’n lange sliert windmolens waar je wel eens langs rijdt. 350 kilo. En weer 350 kilo. En nog een keer 350 kilo schaarse mineralen en metalen. Uiteraard houden fabrikanten en leveranciers van windturbines deze informatie liever onder de pet.

Echt groene windmolens

Natuurlijk is het een goede ontwikkeling dat er op een duurzame manier energie wordt opgewekt door middel van windmolens. Nog mooier zou het zijn wanneer deze écht groen zijn. Dus niet alleen groene stroom opwekken, maar ook groen geproduceerde windmolens. Dit kan door gebruik te maken van materialen die niet belastend zijn voor mens en milieu.

Het kan ook anders

Windmolens zijn per slot van rekening het visitekaartje van de verduurzaming. Juist daarom is het gebrek aan aandacht voor de belastende ontwikkeling van windmolens betreurenswaardig. Wellicht valt het tij te keren als de overheid ‘groene eisen’ stelt bij het verstrekken van vergunningen en subsidies. De ontwikkelaars zijn dan genoodzaakt om over te stappen op alternatieve bronnen.

Hoe dan?

Ik denk aan het verplicht stellen van inkopen van eerlijk gewonnen materialen  door middel van internationale regelgeving. En kinderarbeid aan banden leggen door het invoeren van lokale checks op mijnbouwbedrijven. We kunnen inmiddels wel stellen dat het uitrollen van protocollen lang niet voldoende is als hier niet streng op wordt gehandhaafd. Strengere controles op die protocollen is noodzakelijk.

Zicht op verbetering

Gelukkig is er ook nog een positief geluid: er is zicht op verbetering. De internationale windmolensector maakt aanstalten om de meest omstreden grondstoffen te vervangen voor een verantwoord alternatief. Laten we ook niet vergeten dat windmolens veel goeds hebben gebracht. Windenergie is tenslotte toch het onuitputtelijke én CO2-vrije broertje van grijze energie. Deze ontwikkeling mogen we zeker niet zomaar in de wind slaan. Laten we windturbines in de toekomst ook van de buitenkant in een splinternieuw groen jasje hijsen!