Stroom: grijs of groen geproduceerd

Of je stroom nu groen of grijs is, het doet precies hetzelfde. Logisch dat we er niet zo vaak over nadenken. Maar ben je net als ik stiekem nieuwsgierig waar die kilowatturen precies opgewekt worden? Dan neem ik je graag mee op ontdekkingstocht.

Check de energiebronnen op het stroometiket

Dat begint bij het stroometiket. Daarop staat uit welke energiebronnen jouw stroom afkomstig is. En welk deel in Nederland is opgewekt en welk deel daarbuiten. Je leverancier moet ook verantwoorden hoeveel CO2-uitstoot en kernafval bij jouw stroomproductie is vrijgekomen. Het stroometiket vind je onder de pakketdetails als je een vergelijking maakt op Gaslicht.com. Even opzoeken dus. Ga ik ondertussen door met de verschillende energiebronnen. 

1. Groene stroom uit zonne-energie

Die kennen we natuurlijk allemaal. Denk niet alleen aan de zonnepanelen op je dak, maar ook aan panelen in zonneparken of op daken van scholen, ziekenhuizen of grote bedrijfspanden. Steeds meer energieleveranciers investeren in zulke parken of kopen er zonnestroom in. In 2016 werd in Nederland 1,65 miljard kWh aan zonne- en waterkrachtenergie (ja, dat is één categorie bij het CBS) opgewekt. Dat is 0,43 miljard kWh meer dan een jaar eerder.

2. Groene stroom uit windenergie

Dit is de snelst groeiende vorm van hernieuwbare energie in Nederland. Overal zie je windmolens en windmolenparken verschijnen, zoals het megapark op zee bij Schiermonnikoog. Mede hierdoor steeg de hoeveelheid opgewekte windenergie in Nederland van 6,92 miljard naar 8,32 miljard kWh in 2016. Er zijn leveranciers die zelf windmolens laten bouwen zoals Qurrent, Greenchoice en Pure Energie. Andere leveranciers zoals Energiedirect.nl, de Nederlandse Energie Maatschappij en Oxxio kopen windenergie in bij windparken. 

3. Groene stroom uit waterkracht

Dit is een beetje een onbekende energiebron in Nederland. Bij een waterkrachtcentrale valt stromend of neerstortend water op een turbine, die daardoor gaat bewegen. Daarbij komt energie vrij. Helaas is Nederland nogal plat waardoor we niet zoveel waterkrachtcentrales hebben. Maar ze zijn er wel als je goed zoekt. Je vindt onder meer centrales van Nuon bij Maurik aan de Nederrijn en bij Alphen aan de Maas.

4. Groene stroom uit biomassa

Met 5,18 miljard kWh is biomassa dan wél weer een serieuze energiebron. In een biomassacentrale worden plantaardige producten vergist of vergast. Denk aan de inhoud van je GFT-container, maar ook aan houtsnippers, rioolslib uit waterzuiveringsinstallaties, mest van veebedrijven en vetten uit de voedingsmiddelenindustrie. Die plantaardige smurrie wordt vergast of vergist en daarna verbrand. En dan heb je groene stroom. Biomassa is een onuitputtelijke bron en schoner dan energie uit fossiele brandstoffen, maar minder duurzaam dan zonne-energie of windenergie. Er komt namelijk wel degelijk CO2-uitstoot vrij bij de verbranding. Volgens de EU telt die uitstoot overigens niet mee, omdat nieuwe bossen die uitstoot weer absorberen. Op die redenering is veel kritiek. Hoe duurzaam biomassa is, daar waag ik me niet aan. Wat in ieder geval pleit voor biomassa, is dat vervuilende kolencentrales om te bouwen zijn tot biomassacentrales. En dat is toch een groene stap vooruit.

5. Grijze stroom uit kolen

Als je dacht dat we veel duurzame stroom in Nederland opwekken, wacht dan maar tot je de cijfers van grijze stroom ziet. En helaas neemt ook de productie daarvan toe. Tussen 2011 en 2016 steeg de hoeveelheid geproduceerde kolenstroom van 20 naar 37 miljard kWh. Waarom? Simpelweg omdat de prijs van kolen zo laag is. Mede daarom zijn er recent nog nieuwe kolencentrales geopend, die ook nog eens groter zijn dan de oude centrales die dicht gaan. Het principe van zo’n centrale is overigens relatief simpel. Je verbrandt kolen, daarbij komt warmte vrij. Die zet je om in energie.

6. Grijze stroom uit aardgas

Een leuke onbekende. Maar weinig mensen weten dat we in Nederland gas omzetten in stroom. Klinkt een beetje gek als je denkt aan de aardbevingen in Groningen. En veel mensen vragen zich ook af hoe dat kan: gas is toch duurder dan stroom? Ja, klopt. Maar uit één kuub gas kan je behoorlijk wat kWh’s stroom winnen. Dat maakt het toch rendabel om gas te verbranden. De warmte die daarbij vrijkomt wordt omgezet in stroom.

7. Grijze stroom uit kernenergie

Last but not least: de kernenergie. Nederland heeft kernreactoren in Petten en Borssele. In zo’n reactie wordt uraniumatomen gesplitst. Kernsplijting heet dat. Daarbij komt stoom vrij en die stoom wordt door een turbine omgezet in elektriciteit. Eigenlijk dus hetzelfde kunstje als in een kolencentrale, maar dan met een andere brandstof. Bij de productie van kernenergie komt geen CO2 vrij. Het is dus in principe schone energie. Maar doordat het afval zeer giftig is en jarenlang moet worden opgeslagen, geldt het toch als grijze stroom.

Eigen keus

Groen of grijs, er zijn altijd voors en tegens. Filter bij het vergelijken op Gaslicht.com dus vooral op je eigen voorkeuren. Dat is het mooie van keuzevrijheid!