Wat is een stroometiket? En wat kan ik ermee?

Energieleveranciers zijn verplicht u jaarlijks te informeren over de samenstelling van de elektriciteit die zij in het voorafgaande kalenderjaar hebben geleverd. Dit doen zij aan de hand van een stroometiket. Hierop moeten ook de milieugevolgen worden vermeld. Sinds 2021 moeten energieleveranciers voor het eerst van álle geleverde stroom in het voorafgaande jaar laten zien waar het vandaan komt. Wat houdt zo'n stroometiket in?

Ga snel naar:

• Hoe duurzaam is uw energieleverancier?
• Wat vermeldt het stroometiket?
• Stroometiket per product, bedrijf, concern
• Land van herkomst
• Wat vermeldt het stroometiket?
• Wat kan ik met het stroometiket?
• Hoe weet ik dat het stroometiket klopt?

Hoe duurzaam is uw energieleverancier?

Op het stroometiket meldt uw energieleverancier het aandeel (percentage) van elke energiebron die hij heeft gebruikt voor de stroomlevering en de milieugevolgen van de elektriciteitsproductie met die energiebronnen. U krijgt uw stroometiket ieder jaar rond 1 mei op of bij de jaarafrekening. Het stroometiket kunt u gebruiken om verschillende aanbieders met elkaar te vergelijken op het gebied van duurzaamheid. Met het stroometiket kunt u ook controleren of het energiebedrijf u echt groene stroom levert. Sinds 2020 moeten leveranciers naast de groene stroom ook de bronnen van grijze stroom onderbouwen met certificaten. Op het stroometiket leest u dan dus waar alle stroom vandaan komt. Bij het vergelijken kunt u duurzame opties selecteren.

Stroometiket per product, per bedrijf en per concern

Energieleveranciers moeten meerdere stroometiketten maken, zowel per stroomproduct als op bedrijfsniveau. En als de energieleverancier onderdeel uitmaakt van een groep moet er ook een stroometiket voor het gehele moederconcern worden verstrekt.

Land van herkomst

Sinds 2015 moeten energieleveranciers ook het land van herkomst noemen waar de geleverde stroom is ingekocht. De overheid vindt dat het voor de consument helder moet zijn wat hij koopt. Uit het stroometiket 2016 van Greenchoice blijkt bijvoorbeeld dat 20% uit het buitenland komt en in 2018 levert deze leverancier aan alle consumenten 100% groene energie uit Nederland. Vanaf 2021 levert Greenchoice aan hun particuliere klanten geen groene stroom meer uit biomassa. Zij krijgen alleen nog stroom die door de wind en de zon is opgewekt. Het zijn naar eigen zeggen alternatieven voor biomassa die als energiebron beter scoren op duurzaamheid en daarom de voorkeur verdienen. 

Wat vermeldt het stroometiket?

Op het stroometiket wordt aangegeven welk percentage van de geleverde elektriciteit is opgewekt uit kolen, aardgas, nucleaire energie en de hernieuwbare energiebronnen wind, zonne-energie, waterkracht, biomassa en overige hernieuwbare energiebronnen. Ook het percentage geleverde elektriciteit waarvoor de opwekkingsbron onbekend is moet worden vermeld, uitgesplitst naar geïmporteerde en overige elektriciteit. Op ieder stroometiket moeten ook de milieugevolgen, in termen van uitstoot van koolstofdioxide en van radioactief afval, worden vermeld.

U kunt het vergelijken met een etiket op een pot pindakaas. Alleen staat er dan niet 75% pinda's en 25% suikers en vet, maar bijvoorbeeld 40% gas, 20% kolen, 10% kernenergie en 30% duurzame energie. De energieleveranciers plakken dus eigenlijk een etiketje op hun product.

Alle leveranciers moeten dit op dezelfde wijze aangeven waardoor u een goede vergelijking kunt maken tussen de aanbieders. Door de stroometiketten te vergelijken kunt u nu dus ook een keuze maken uit de meest groene energieleverancier. Een leverancier die weinig CO2-uitstoot en geen kernafval produceert. Overigens is het zo dat aan de elektriciteit die u gebruikt niet te merken is op welke wijze deze is opgewekt. Groene elektriciteit is dus ‘gewone’ elektriciteit, maar wordt op een andere manier opgewekt en krijgt daardoor het label groen. Sinds 2020 moeten leveranciers naast de groene stroom ook de bronnen van grijze stroom onderbouwen met certificaten. Grijze stroom is stroom die opgewekt is uit fossiele bronnen zoals steenkool en gas.

Wat kan ik met het stroometiket?

Met het stroometiket kunt u de samenstelling van uw stroom goed vergelijken met de stroom van andere energiebedrijven. Heeft u bijvoorbeeld groene stroom? Dan kunt u controleren hoe milieuvriendelijk de stroom nu precies is. En of groene stroom van een andere energieleverancier misschien beter is voor het milieu. U vindt het stroometiket van het product in de detailinformatie van de energievergelijker door op 'pakketvoorwaarden' te klikken. Het stroometiket op bedrijfsniveau vindt u bij de leveranciersgegevens.

Hoe weet ik dat het stroometiket klopt?

De Autoriteit Consument & Markt (ACM) controleert de stroometiketten elk jaar op de volgende punten:

• heeft het energiebedrijf de stroometiketten voor 1 mei op de website staan?
• ziet het stroometiket er volgens de regels uit?
• kloppen de percentages die het energiebedrijf op het stroometiket heeft gezet?

De ACM heeft in 2023 veel leveranciers moeten aanspreken op het tijdig publiceren van een actueel stroometiket. Daarbij heeft de toezichthouder vooral gekeken naar leveranciers die claimen dat zij geheel of gedeeltelijk stroom van ‘Hollandsche bodem’ leveren. De helft van alle vergunninghoudende leveranciers was onderdeel van de controle. Begin oktober hebben alle energieleveranciers het verplichte stroometiket op hun website gepubliceerd en kunnen alle gecontroleerde leveranciers hun claim van ‘stroom van Hollandsche bodem’ met zogenoemde Garanties van Oorsprong (GVO’s) onderbouwen. De ACM blijft toezicht houden op naleving van de regels voor het stroometiket.

Wat zijn Garanties van Oorsprong (GvO)?

Energieleveranciers kunnen alleen met de Garantie van Oorsprong (GvO) aantonen dat de geleverde stroom groen is geweest. Zo’n Garantie van Oorsprong wordt uitgegeven door VertiCer, een dochteronderneming van Gasunie en Tennet. ACM controleert of de energieleverancier bij alle groene stroom die geleverd is, de juiste soort en hoeveelheid Garanties van Oorsprong gebruikt.

Een Garantie van Oorsprong is een digitaal document waarop staat waar, wanneer en uit welke bron de energie is opgewekt. Elke megawattuur (MWh) aan duurzaam gas, elektriciteit of warmte is daarbij goed voor één GvO. De GvO’s worden aangevraagd door de producent van de groene energie, en vervolgens verkocht aan een handelaar. De handelaar kan de GvO’s verkopen op de Nederlandse en Europese markt, bijvoorbeeld aan energieleveranciers. Hier zijn strenge regels aan verbonden. Als een leverancier groene energie levert moet deze voor iedere MWh aan geleverde energie één GvO afboeken. Deze kunnen daarna niet meer gebruikt of verkocht worden. Er wordt dus geen groene stroom, groen gas of warmte verzonnen. Het aantal GvO's in Nederland en Europa kan nooit hoger zijn dan de werkelijke hoeveelheid duurzaam geproduceerde energie in MWh. 

Wat zijn Certificaten van Oorsprong (CvO)?

Sinds 2020 zijn er ook Certificaten van Oorsprong (CvO). Daarin staat waar elektriciteit uit fossiele brandstoffen vandaan komt (aardgas, steenkool en kernenergie). Energieleveranciers moeten vanaf 2020 alle geleverde elektriciteit kunnen onderbouwen.