10 jaar stroometiketten, wat heeft het opgeleverd?

Hoe kom ik erachter of ik echt groene stroom heb? Zit u bij een energieleverancier die het goed doet, dan ziet u op het stroometiket de herkomst van uw energie. En sinds mei ook of die duurzame stroom uit het buitenland komt. Wij zochten uit welke aanbieders zich aan de regels houden. Welke energieleverancier is het groenst en hoe zit het met het aandeel wind- en zonne-energie? Een inventarisatie van tien jaar stroometiketten.

Wat zegt het stroometiket?

Sinds 2005 zijn energieleveranciers verplicht om bekend te maken uit welke bronnen zij hun stroom halen. Ook de hoeveelheid CO2 en kernafval die ontstaat bij de door hen verkochte stroom moet bekend gemaakt worden. Dit gebeurt door middel van het stroometiket dat u ieder jaar na 1 mei ontvangt. 

De Autoriteit Consument en Markt (ACM) controleert of de stroometiketten correct zijn en er volgens de regels uitzien. Alle aanbieders moeten het etiket op dezelfde manier opstellen, zodat u energieleveranciers in dit opzicht goed met elkaar kunt vergelijken. Een stroometiket wordt altijd opgemaakt aan de hand van de geleverde energie in het voorgaande jaar. Het stroometiket dat u nu ontvangt, toont dus de verhoudingen van geleverde stroom in 2014.

Op Gaslicht.com vindt u het stroometiket per product en per leverancier in de detailinformatie. Dat doen we al sinds 2005 en het stroometiket viert dit jaar dus zijn tienjarig bestaan.

Drie soorten stroometiketten

Energieleveranciers moeten u niet alleen informeren welk percentage van elke energiebron hij heeft gebruikt voor de levering, maar ook over de milieugevolgen van de stroomproductie. Dat moet zowel op productniveau als op leveranciersniveau. Als het bedrijf onderdeel uitmaakt van een concern moet ook daarvoor een stroometiket worden verstrekt. Grote energiebedrijven als Essent en Nuon moeten dus drie soorten stroometiketten verstrekken.

Waar komt groene stroom eigenlijk vandaan?

Sinds dit jaar moeten energieleveranciers ook het land van herkomst noemen waar de geleverde stroom is ingekocht. De overheid vindt dat het voor de consument helder moet zijn wat hij koopt. Daarom heeft de minister aan de energieleveranciers verzocht het stroometiket verder uit te breiden met informatie over de herkomst van energie, gespecificeerd naar binnen- en buitenland (zie rechts voorbeeld  stroometiket van Greenchoice).

Welke energieleveranciers noemen land van herkomst?

In het overzicht met stroometiketten 2014 (PDF) staan de laatste stroometiketten  van alle energieleveranciers overzichtelijk op een rijtje. 20 van de 34 energieleveranciers die Benergy op 6 mei 2015 inventariseerde geven op het stroometiket duidelijk aan of de geleverde stroom uit binnen- of buitenland komt.  Van 14 energieleveranciers is dus niet bekend in welk land hun groene stroom wordt opgewekt. Vooral de nieuwe spelers zoals Qurrent, Vandebron en Pure Energie vallen op door hun aanbod van volledig groen uit Nederland.

Sjoemelstroom

Maakt het dan wat uit of ik weet waar groene stroom is opgewekt? Ja, want volgens critici maakt het de kwestie rond 'sjoemelstroom' inzichtelijker. Sjoemelstroom wordt gezien als groene stroom waarvan geen enkele prikkel uitgaat om meer duurzame energie te produceren. Als grootste sjoemelstroomaanbieders van dit moment worden Woonenergie, Oxxio, Main Energie, Qwint en de Nederlandse Energie Maatschappij (NLE) genoemd. Zij kopen garanties van oorsprong (gvo’s) van buitenlandse energiebedrijven. Eén gvo is goed voor duizend kilowattuur elektriciteit en garandeert dat die hoeveelheid stroom in dat land duurzaam is opgewekt. Groencertificaten leiden niet altijd tot meer duurzame bronnen, wat wel de bedoeling is. Noorwegen heeft bijvoorbeeld een overschot aan gvo’s.

Tien jaar stroometiketten: wat heeft het opgeleverd?

Was in 2005 nog zestig procent van het aanbod grijs, inmiddels is dit aandeel gedaald naar dertig procent. Gas is het onderdeel wat gehalveerd is en wind heeft deze plaats nu ingenomen. Dit is met name te danken aan vergroening van het stroomaanbod in Nederland, maar ook aan een gunstige importmarkt. Samen met waterkracht en biomassa vormen deze onderdelen het grootste deel van het stroomaanbod. Nederland bezit zelf maar een paar waterkrachtcentrales en het meeste wordt dan ook uit het buitenland geïmporteerd. Main Energie, Oxxio en Qwint hebben de meeste waterkracht op het stroometiket staan.

Record aantal windleveranciers

Het aantal stroomaanbieders met veel windenergie is sinds 2012 overigens wel spectaculair gestegen: inmiddels zijn zeven energiebedrijven bijna volledig over gegaan op het leveren van windenergie, waaronder Pure Energie, Qurrent en Huismerk Energie. Greenchoice heeft het aandeel wind in het recente stroometiket verder opgeschroefd naar 43 procent.

Hoe zit het met zonne-energie?

Zonne-energie vormt maar een klein gedeelte, doordat er nog maar weinig producenten zijn. Het leverde in 2014 met een aandeel rond de twee procent een bescheiden bijdrage aan de verduurzaming van de Nederlandse elektriciteitsproductie. Toch zijn er voor het eerst meerdere partijen zijn die zonnestroom aan huishoudens leveren. Bedrijven met het grootste aandeel zon in het stroometiket zijn NLD (Noordelijk Lokaal Duurzaam), Greenchoice en Pure Energie / Huismerk Energie.

De komende jaren gaan er enkele kolencentrales sluiten wat ongetwijfeld  invloed zal hebben op toekomstige stroometiketten. Naar verwachting zal het aandeel kolen kleiner worden en zal er waarschijnlijk meer groen voor terugkomen.

Lees meer over het stroometiket