Warmtetarieven ondanks koppeling vaak hoger dan gasprijzen

De warmtetarieven zijn gekoppeld aan de gasprijzen. Zo zouden mensen op het warmtenet nooit meer betalen dan mensen die stoken op gas. Volgens een analyse van Gaslicht.com blijkt echter dat consumenten met een warmteaansluiting vaak meer betalen dan consumenten die stoken op gas. Gaslicht.com pleit daarom voor een open markt waarbij consumenten vrij kunnen kiezen voor een warmteleverancier. In de tussentijd pleit Gaslicht.com ervoor om warmtetarieven per kwartaal bij te stellen.

Kosten stadsverwarming vergeleken met gaskosten van 1-jarige vaste contracten

In de huidige Warmtewet staat dat de warmtetarieven gekoppeld zijn aan de gasprijzen. Ieder jaar stelt de ACM op basis van het gastarief een maximum warmtetarief vast voor het aankomende jaar. Zo zouden consumenten op een warmtenet nooit meer dan gebruikers van aardgas betalen. Dit wordt ook wel het ‘niet meer dan anders’-principe genoemd. 

Uit een analyse van Gaslicht.com blijkt dat consumenten met stadsverwarming in veel gevallen duurder uit zijn dan consumenten met een reguliere gasaansluiting. Uitgaande van de tarieven van maart 2024 is een consument met stadsverwarming gemiddeld over een volledig jaar 535 euro (43%) meer kwijt dan een consument met een reguliere gasaansluiting. Over heel 2023 was een consument met stadsverwarming 309 euro (22%) duurder uit. 

Gekeken naar alleen de vaste kosten van stadsverwarming, dan liggen die gemiddeld tussen 2020 en maart 2024 €193 (66%) per jaar hoger dan de vaste kosten bij reguliere gascontracten (vaste leveringskosten en netbeheerkosten voor gas).

In 2021 en 2022 zijn consumenten met stadsverwarming mogelijk goedkoper uit geweest dan consumenten met een regulier energiecontract. De exacte impact is lastig te bepalen, omdat in deze periode zeer weinig 1-jarige vaste contracten werden aangeboden en afgesloten vanwege de energiecrisis.

In de onderstaande grafiek worden de ontwikkelingen van de kosten voor stadsverwarming en gas per gigajoule en kuub over de periode van 2020 tot en met maart 2024 weergegeven. Bij deze analyse is uitgegaan van het gemiddelde verbruik van consumenten met stadsverwarming, namelijk 26 gigajoule. Omgerekend is dat 822 m3 voor consumenten met een gasaansluiting.

Warmtetarief loskoppelen van gasprijs: niet automatisch goedkoper

Volgens de Autoriteit Consument & Markt (ACM) is de verplichte koppeling tussen de gasprijs en het maximumtarief voor warmte niet meer passend. Maximumtarieven die gebaseerd zijn op de daadwerkelijke kosten van warmteleveranciers vindt de toezichthouder logischer en beter uit te leggen. Maar dit betekent niet dat dit in alle gevallen tot lagere tarieven leidt. Daarom pleit de ACM voor extra maatregelen om warmteverbruikers te beschermen tegen zeer hoge tarieven. Demissionair minister Jetten wil dit met een spoedwet regelen.

Verbruikers betalen nu vaak hoge tarieven, terwijl hun warmte niet met aardgas wordt opgewekt. Ze betalen soms zelfs meer dan degenen die hun huis met gas verwarmen. Vooral in Amsterdam en Rotterdam zijn de warmtetarieven flink opgelopen.

Gaslicht.com pleit voor open markt warmteleveranciers

Gaslicht.com pleit voor een open markt waarbij consumenten vrij kunnen kiezen voor een warmteleverancier. Dit kan alleen als netbeheerders eigenaar en beheerder worden van de warmtenetten. Nu is het warmtenet in privaat bezit van de warmteleveranciers. Die hebben het warmtenet namelijk aangelegd en hebben tientallen jaren het alleenrecht om dat te exploiteren om zo de investering te kunnen terugverdienen. Met een open netwerk dat wordt beheerd door een netbeheerder, zoals bij reguliere gas- en stroomnetten het geval is, kan iedere leverancier een eigen aanbod aan de consument doen. 

In de tussentijd pleit Gaslicht.com ervoor om warmtetarieven per kwartaal bij te stellen. Voor de energiecrisis was de gasprijs redelijk stabiel en was het eenmalig vaststellen van het maximumtarief beter uit te leggen. Inmiddels is de gasprijs het afgelopen jaar weer gestabiliseerd en flink gezakt. Deze ontwikkeling is voor 2024 niet terug te zien in het maximale variabele warmtetarief van de ACM dat ook door veel leveranciers wordt aangehouden. Dit maximale variabele warmtetarief van 46,69 euro per gigajoule is omgerekend 1,48 euro per m3 gas. Dat is hoger dan het prijsplafond voor gas van 2023 en ongeveer 30 cent per m3 hoger dan het actuele aanbod van gascontracten. Dit is nog exclusief de korting van honderden euro’s die klanten met een gasaansluiting ontvangen. 

Gaslicht.com stelt dan ook voor om de kortingen die iemand met een combi energiecontract voor stroom en gas ontvangt, mee te nemen bij de vaststelling van het maximale warmtetarief door de ACM. Consumenten ontvangen daarnaast bij een combi-contract (stroom en gas) naar verhouding ook een hogere korting dan iemand met stadsverwarming die alleen een stroomcontract afsluit. Net als in een vrije markt zouden consumenten ook voor de service van warmteleveranciers moeten kunnen overstappen. Bij een mogelijk geschil met de warmteleverancier blijft een consument namelijk gebonden aan deze partij. Ook dat is onwenselijk. 

De grootste warmtenetten van Nederland

In Nederland zijn ruim een half miljoen huishoudens aangesloten op het warmtenet. De verwachting is dat dit aantal in 2030 tot een miljoen gestegen is. Wilt u weten welke leveranciers op welke plaatsen stadswarmte leveren? Hieronder vindt u een overzicht van de grootste warmtenetten van Nederland.