Wat zeggen politieke partijen over energie?

De Tweede Kamerverkiezingen staan voor de deur. Op 15 maart mag Nederland weer naar de stembus. Wat zeggen de grootste partijen over energiethema's? Omdat verkiezingsprogramma’s soms net zo ingewikkeld zijn als energierekeningen heeft Gaslicht.com dit uitgezocht. Wat zijn de standpunten op het gebied van windenergie, kolencentrales, gaswinning en salderingsregeling?

Windenergie

VVD wil de bestaande afspraken nakomen over het aandeel duurzaam opgewekte energie die in Europa en in het Energieakkoord zijn overeengekomen. De VVD geeft aan dat de afspraak voor windenergie gelijk blijft. Er wordt geen extra windenergie via molens op land gewonnen. 
PvdA wil het draagvlak voor windmolens vergroten en geeft energiecoöperaties voorrang bij de gunningen voor windmolenprojecten vanwege het grotere draagvlak bij lokale initiatieven. Verder kan er samengewerkt worden met buurlanden voor windmolenparken op zee.
SP wil meer windenergie opwekken, vooral op zee om klimaatdoelen te halen. Omwonenden van windparken en vergelijkbare energieprojecten die de leefomgeving beïnvloeden krijgen inspraak en participatie. 
CDA wil dat de omwonenden van windmolens daar zelf profijt van hebben door bijvoorbeeld lagere energierekeningen of een jaarlijkse investering in de lokale gemeenschap. Ook wanneer windmolens die met subsidie zijn neergezet na afloop van de subsidieperiode met winst worden doorverkocht, moet een deel van de opbrengst terugvloeien naar de samenleving.
PVV wil geen geld meer in windmolens investeren. 
D66 wil extra investeren in windmolens en zonneparken. Omwonenden van windmolens en zonneparken moeten hier financieel van kunnen profiteren.
GroenLinks wil investeren in schone energie door windparken op de Noordzee en langs snelwegen te bouwen. Ze geven ruimte aan bijvoorbeeld energiecoöperaties zodat decentraal geïnvesteerd kan worden in slimme energienetwerken en mensen aandeelhouder kunnen worden van schone energie.

Kolencentrales

VVD wil toename van vervuiling tegengaan. Als er besloten wordt tot sluiting van een centrale mogen daar niet elders in de wereld vervuilendere centrales voor in de plaats komen.
PvdA wil zo snel mogelijk afscheid nemen van de kolencentrales, beginnend met de meest vervuilende. 
SP wil dat de kolencentrales over uiterlijk tien jaar dicht zijn, waarbij ook oplossingen worden geboden voor het verlies van werkgelegenheid. 
CDA: onduidelijk op basis van verkiezingsprogramma. 
PVV: onduidelijk op basis van verkiezingsprogramma. 
D66 wil alle kolencentrales zo snel mogelijk, maar uiterlijk in 2025, op verantwoorde wijzen sluiten – beginnend bij de meest vervuilende.
GroenLinks wil alle kolencentrales deze kabinetsperiode nog sluiten. In Nederlandse havens wordt de overslag van kolen gestaakt. 

Gaswinning Groningen

VVD wil de schade compenseren die als gevolg van de gaswinning in Groningen of elders aan het eigendom van omwonenden en bedrijven is ontstaan. De veiligheid voor de omwonenden en bedrijven bij de gasproductie moet altijd voorop staan. Als uit onafhankelijk onderzoek blijkt dat de gaswinning daarvoor moet worden aangepast, dan zal dat gedaan worden.
PvdA wil dat de gaswinning in de komende vijf jaar stapsgewijs zo ver mogelijk wordt teruggebracht, door de alternatieven die er zijn volledig te gebruiken en door de export af te bouwen. De schadeafhandeling moet bij de NAM worden weggehaald en onder publieke verantwoordelijkheid plaatsvinden. In Friesland en Groningen - inclusief de Waddeneilanden en het Waddengebied - mag onder geen enkele voorwaarde nieuwe gasboringen mogelijk worden gemaakt. Daar waar mogelijk wordt gestopt met bestaande boringen, omdat de risico's groot en niet te overzien zijn.
SP wil dat onafhankelijk onderzoek duidelijk gaat maken bij welk niveau van gaswinning in het Groningerveld de risico’s worden geminimaliseerd. Tot die tijd wordt er gekozen voor een forse vermindering van de gaswinning tot 12 miljard kubieke meter per jaar. De NAM gaat niet langer meer over het onderzoek, de schadevaststelling, de afhandeling en de versteviging van huizen. 
CDA geeft aan dat de Groningers en bewoners van andere bevingsgebieden net zo veilig moeten kunnen wonen als in de rest van Nederland. Daarom moeten het kabinet en de NAM ervoor zorgen dat de inwoners en bedrijven in Groningen en in andere bevingsgebieden die schade hebben door de gaswinning, volledig worden gecompenseerd. 
PVV: onduidelijk op basis van verkiezingsprogramma.
D66 wil dat de gaswinning laag blijft. Door het afbouwen van de gaswinning wordt Nederland minder afhankelijk hiervan. In Groningen moeten mensen even veilig kunnen wonen als in de rest van Nederland. D66 wil dat schade veroorzaakt door gaswinning altijd wordt vergoed. Er moet één aanspreekpunt voor schade zijn, waar mensen terecht kunnen. 
GroenLinks vindt de veiligheid van de inwoners van Groningen het uitgangspunt. De gaswinning in Groningen wordt teruggeschroeft naar maximaal 21 miljard kuub per jaar. Jaarlijks wordt een nieuw besluit genomen over  verdere verlaging. Schades worden volledig vergoed.  

Salderingsregeling

VVD wil uiteindelijk toewerken naar een energiemarkt die zonder subsidiering kan functioneren, waarbij de prijs van energie door vraag en aanbod wordt bepaald in plaats van door subsidies, kortingen en stimuleringsregelingen. Omdat duurzame energie steeds goedkoper wordt, kunnen op termijn alle subsidies op energieopwekking worden afgebouwd. 
PvdA wil het gebruik van onder andere warmtepompen en zonne-energie stimuleren door de energiebelasting op aardgas te verhogen en op elektriciteit te verlagen. De salderingsregeling voor particuliere stroomopwekking moet blijven bestaan, ook na 2020. 
SP wil dat provincies, gemeenten en buurten (bijvoorbeeld coöperaties) zelf duurzame energieplannen maken. Bewoners dragen actief bij aan het opstellen en profiteren waar mogelijk mee. De salderingsregeling voor zonne-energie blijft gehandhaafd.
CDA wil dat de salderingsregeling blijft bestaan. De fiscale regels voor het zelf opwekken van schone energie door consumenten en MKB blijven bestaan en geven hen daarmee de ruimte om volop te participeren in de energietransitie.
PVV: onduidelijk op basis van verkiezingsprogramma. 
D66 wil af van het jojobeleid van afgelopen jaren en een eenvoudige en heldere regeling voor het opwekken van eigen energie. Daarbij moet het niet uitmaken of de zonnepanelen op eigen dak, of op het dak van de buurman liggen. Bij het moderniseren van deze regeling wordt rekening gehouden met bestaande investeringen door voor deze investeringen de huidige salderingsregeling te handhaven.
GroenLinks wil de salderingsregeling behouden en verder uitbreiden. Duurzame energie en energiebesparing worden fiscaal gestimuleerd. Schone energie, bijvoorbeeld opgewekt met zonnepanelen, wordt voor kleinverbruikers en Verenigingen van Eigenaren niet belast.

Nu nog méér last van stemstress?

Mogelijk biedt Groenkieskompas.nl uitkomst voor wie milieu mee wil laten wegen in zijn of haar keuze. U krijgt 30 stellingen over natuur, klimaat, energie, mobiliteit en landbouw voorgelegd. Het Groen Kieskompas geeft inzicht hoe de grote politieke partijen tegenover groene thema’s staan.

Ook weten wat de partijen zeggen over bijvoorbeeld kernenergie, SDE+, klimaatdoelen en belastingen? Bekijk dan de standpunten van 9 politieke partijen (pdf) die adviesbureau E&E op een rijtje heeft gezet.