Stroomaansluiting en gasaansluiting in de meterkast

Voordat u gebruik kunt maken van elektriciteit en gas, moet u aangesloten zijn op het energienet. Alleen de netbeheerder mag een aansluiting aanleggen. De netbeheerder heeft dan ook de plicht om u aan te sluiten. Dat moet binnen 18 weken gebeuren. De Autoriteit Consument en Markt (ACM) stelt jaarlijks de maximale kosten voor het aanleggen van een nieuwe aansluiting voor gas en elektriciteit per netbeheerder vast.

Ga snel naar:

• Aansluiting gas en elektriciteit
• Aansluitcapaciteit of aansluitwaarde
• De elektrische aansluiting in de meterkast
• Zwaardere elektrische aansluiting nodig?
• Hoe kan ik nagaan hoe groot de aansluitwaarde is?
• De gasaansluiting in de meterkast
• Kosten van de verschillende aansluitingen
• Hoe weet ik welke aansluitwaarde past bij mijn situatie?
• Wat als ik mijn aansluiting wil vergroten of verkleinen?
• Is het verwijderen van de gasaansluiting gratis?
• Wat houdt verwijderen precies in?
• Wanneer verwijderen, wanneer afsluiten?
• Verplichte gasaansluiting voor nieuwbouwwoning afgeschaft 
• Aansluiting op een bestaand warmtenet
• Aansluiting op een nieuw warmtenet
• Gasaansluiting bij warmtenet

Aansluiting gas en elektriciteit

Op elk adres in Nederland waar u gas en/of stroom afneemt, heeft u te maken met een gas- en elektriciteitsaansluiting. Uw aansluiting is de verbinding tussen uw eigen installatie en het net. Hieronder valt onder andere uw gas- en elektriciteitsmeter. Uw aansluiting wordt aangelegd en beheerd door uw netbeheerder. Voor aansluiting en meter betaalt u elke maand een vergoeding, al naargelang de grootte van de aansluiting en het metertype. U betaalt deze vergoeding aan uw energieleverancier. Vervolgens verrekent de leverancier het met de netbeheerder.

Aansluitcapaciteit of aansluitwaarde

Bij stroom en gas wordt de zwaarte van de aansluiting aangeduid met aansluitcapaciteit, ook wel aansluitwaarde genoemd. De aansluitwaarde geeft aan hoeveel Ampère elektriciteit of m³ /uur gas er door de aansluiting kan. Bij elektriciteit gaat het om de maximaal toegelaten stroomsterkte, die wordt begrensd door zekeringen met een bepaalde doorlaatwaarde uitgedrukt in Ampère (A). Bij gas aansluiten is de aansluitcapaciteit het maximaal aantal kubieke meter gas dat per uur wordt doorgelaten. Deze aansluitcapaciteit wordt uitgedrukt in m³/uur.

Stroomaansluiting in de meterkast

De hoofdzekering van uw stroomaansluiting heeft een bepaalde grootte. Deze kan variëren van 1 zekering van 25A (1x25A) tot 3 zekeringen van 25A (3x25A) in een gemiddelde woning. Voor grotere panden en bedrijven kan het oplopen tot 3x80 Ampère, omdat zwaardere apparatuur een grotere aansluiting vereist.

Bij 1 zekering heeft u een 1-fase aansluiting. Er komt dan via één kabel (fase) 230 volt binnen. Vooral bij nieuwbouwhuizen wordt vaak gekozen voor een 3-fasenaansluiting. Bij een 3-fasenaansluiting komt er via drie kabels (fasen) 230 volt binnen.

Bij een 3-fasenaansluiting kunt u het energieverbruik verdelen over de drie fasen, waardoor u meer apparaten tegelijk kunt gebruiken zonder dat uw hoofdzekering uitvalt. Een 3-fasenaansluiting kan nuttig zijn bij apparaten met een hoger energieverbruik, zoals een sauna of tropisch aquarium.

Zwaardere elektrische aansluiting nodig?

Soms is de standaard 3-fasenaansluiting van 3x 25A niet voldoende. Heeft u bijvoorbeeld een sauna, zwembad, verwarmde vijver of warmtepomp, dan kan zelfs een aansluiting van 3x25A niet genoeg zijn. De netbeheerder zal dan de zekeringen moeten vervangen door zwaardere types, bijvoorbeeld 3x35A of 3x50A (de aansluiting wordt ‘verzwaard’). Een kleinzakelijke aansluiting in een winkel kan bijvoorbeeld 3 x 50A zijn. Hier zult u een hogere vergoeding voor moeten betalen. Bij een forse verzwaring kan het voorkomen dat ook een zwaarder metertype moet worden geplaatst. In dat geval gaat ook de vergoeding voor de meter omhoog.

De elektrische aansluitwaarde is vooral afhankelijk van de gelijktijdige maximale (stroom)vraag. Toch is er een statistisch gemiddeld verband tussen aansluitwaarde en verbruik. Daarom is op basis van het verbruik een indicatie te geven van de benodigde aansluitwaarde en de daarbij behorende meter. De aansluitwaarde is grofweg in te delen volgens onderstaande tabel:

Elektriciteit
Jaarverbruik in kWh	Aansluitwaarde in Ampère
0 tot 15.000	3x25
15.000 tot 25.000	3x35
25.000 tot 40.000	3x50
40.000 tot 80.000	3x63
80.000 en meer	3x80 of groter

Deze cijfers zijn bij benadering

Hoe kan ik nagaan hoe groot de aansluitwaarde is?

Omdat de hoofdzekering niet altijd toegankelijk is voor de gebruiker is het soms wat lastig om te weten hoe zwaar de aansluiting is. Toch is daar wel achter te komen. Uw eigen zekeringen die achter de hoofdzekering in de meter zitten, moeten altijd minimaal een stap kleiner zijn dan de hoofdzekering. Zit daar als zwaarste 16A, dan weet u dat de hoofdzekering minimaal 25A is. De grootte van uw aansluiting kunt u ook terugvinden op uw energierekening. Ook kunt u het aan uw netbeheerder vragen.

De gasaansluiting in de meterkast

Bij de gasaansluiting is de maximale doorlaatwaarde terug te vinden op de gasmeter. De gasmeter bepaalt de doorlaat én meet het verbruik. Een gemiddeld huishouden bezit meestal een G4 of G6 gasmeter.

G4 staat voor een gasmeter die maximaal 6 m³ per uur doorlaat en de G6 laat maximaal 10 m³ per uur door. Voor de meeste huishoudens is dit meer dan toereikend. Alleen wanneer u bijvoorbeeld een hele grote verwarmingsketel heeft, zal een zwaardere aansluiting met een ‘zwaardere’ meter nodig zijn. Dit zal echter vooral voorkomen in bedrijfs- en kantoorpanden. Die G-type aanduiding staat op de meter, dus in de meterkast kunt u direct zien wat de gasaansluitcapaciteit is in uw woning.

Ook voor gas is op basis van het verbruik een indicatie te geven van de benodigde aansluitwaarde en daarbij behorende meter. Hoe groot de meter is die u nodig heeft bij de verschillende soorten aansluitingen ziet u in onderstaande tabel:

Gas
Jaarverbruik in m³	Type gasmeter
0 - 10.000	G6
10.000 - 15.000	G10
15.000 - 30.000	G16
30.000 en meer	G25 of groter

Deze cijfers zijn bij benadering

Kosten van de verschillende aansluitingen

Hoe groter de aansluitwaarde, hoe hoger ook de kosten zijn die de netbeheerder u rekent. De kosten zijn afhankelijk van de capaciteit van de aansluiting en het type meter. Bij gas is er voor G4 en G6 meters ook nog een onderverdeling op basis van verbruik. De lage categorie is een gemiddeld verbruik tot 500 m³. De middencategorie is voor een gemiddeld verbruik tussen de 500 m3 en 4000 m³. De duurste categorie is bij een gemiddeld vanaf 4000 m³. U kunt de tarieven per aansluitwaarde terugvinden op de website van uw netbeheerder.

Hoe weet ik welke aansluitwaarde past bij mijn situatie?

Er zijn verschillende typen aansluitingen. Hoe groter het verbruik, hoe groter de kans is dat de aansluiting zwaarder moet zijn. In feite wordt het bepaald door hoeveel er gelijktijdig wordt afgenomen, dus de optelsom van wat de elektrische apparaten tegelijk maximaal afnemen. Dat geldt ook voor uw gasaansluiting: er wordt gekeken naar wat de gasketel en/of geiser of andere gasgestookte apparaten maximaal gelijktijdig verbruiken. Bij standaard huishoudelijke apparatuur heeft u aan een standaard huisaansluiting genoeg. In de praktijk zullen alleen huishoudens die zéér veel verbruiken een zwaardere aansluiting nodig hebben. Een erkend installateur of de netbeheerder kan u over grotere aansluitingen adviseren.

Wat als ik mijn aansluiting wil vergroten of verkleinen?

Normaal gesproken hebben consumenten een stroomaansluiting van maximaal 1 x 25A  (kleine huisaansluiting) of 3 x 25A en een G4 (standaard huisaansluiting) of G6 gasmeter (grote huisaansluiting). Maar het kan zijn dat u een zwaardere aansluiting heeft. Bijvoorbeeld 3 x 35A of een G10 of G16 gasmeter. Heeft u zo'n grotere aansluiting niet nodig bij (piek)verbruik? Dan kan uw netbeheerder de aansluiting verkleinen. U kunt dit aanvragen bij uw netbeheerder via mijnaansluiting.nl.

Als de netbeheerder de aansluiting laat wijzigen door een ander bedrijf, dan moet de netbeheerder u dit laten weten. U kunt de tarieven voor het aanpassen van uw aansluiting terugvinden op de website van uw netbeheerder. Het kan gebeuren dat uw oude aansluiting verwijderd moet worden. Daar moet u dan extra voor betalen.

Is het verwijderen van de gasaansluiting gratis?

Wilt u uw gasaansluiting laten verwijderen om uw huis gasloos te maken, dan kostte u dat honderden euro's. Huiseigenaren in Zuid-Holland en Utrecht waren het duurst uit. Netbeheerder Stedin rekende hier gemiddeld een bedrag van 793 euro voor het verwijderen van de gasaansluiting. Klanten van Liander - vooral actief in Gelderland, Friesland en Noord-Holland - waren tot 723 euro kwijt. Inwoners van Groningen, Limburg en Brabant betaalden 753 euro aan hun netbeheerder Enexis. Dit blijkt uit eigen onderzoek in juni 2020.

Wanneer u uw gascontract opzegt en geen nieuw contract afsluit, dan kan de netbeheerder overgaan tot het afsluiten van uw gasaansluiting. Begin augustus 2020 heeft de rechter in een zaak uitspraak gedaan en daarin de consument in het gelijk gesteld. Daarmee is bepaald dat de netbeheerder de kosten niet op de consument kan verhalen wanneer deze zelf geen opdracht heeft gegeven tot het verwijderen van de gasaansluiting.

De kosten voor het laten verwijderen van de gasaansluiting voor consumenten werden per 1 maart 2021 volledig vergoed. Door de val van het kabinet was de verwachte ingangsdatum onzeker geworden. Maar op 1 maart 2021 heeft de ACM het besluit genomen dat een consument geen kosten meer in rekening gebracht krijgt bij een verzoek om zijn gasaansluiting te verwijderen. Het CBb heeft het besluit van de ACM op 20 juni 2023 echter vernietigd. Dit betekent dat netbeheerders de kosten voor het verwijderen van een gasaansluiting vooralsnog bij huishoudens en andere kleinverbruikers in rekening mogen brengen. 

De ACM vindt de uitspraak v an het CBp onwenselijk. De autoriteit vindt het belangrijk dat de kosten voor de energietransitie evenwichtig worden verdeeld en dat consumenten niet belemmerd worden bij het aardgasvrij maken van hun huis. Daarom heeft de ACM op 12 december 2023 samen met netbeheerders besloten dat huishoudens en kleinverbruikers geen extra kosten hoeven te betalen voor het laten verwijderen van hun gasaansluiting. Ook voor de veiligheid is het  belangrijk dat niet gebruikte gasaansluitingen verwijderd worden. Deze nieuwe maatregelen zijn ingegaan op 1 februari 2024.  

Wilt u uw gasaansluiting kosteloos laten verwijderen? Dat kan dus sinds 1 februari 2024. Onderneem daarvoor de volgende stappen:

1. Zeg het gascontract op via uw leverancier

Zeg altijd eerst het contract met uw energieleverancier op. De opzegtermijn hiervoor is 30 dagen. Vraag uw leverancier ook om uw aansluitovereenkomst en transportovereenkomst op te zeggen. De opzegtermijn hiervoor is 10 werkdagen.

Kijk naar uw energiecontract voor u de aansluiting laat verwijderen. Heeft u aparte contracten voor gas en stroom en zijn deze nog niet afgelopen? Dan betaalt u mogelijk een opzegvergoeding wanneer u de gasaansluiting laat verwijderen. Heeft u een contract voor gas en elektriciteit samen? Dan betaalt u mogelijk een dubbele opzegvergoeding.

2. Zeg op via Mijnaansluiting.nl

Heeft u opgezegd bij uw energieleverancier? Geef dan aan uw netbeheerder door dat u de aansluiting niet meer gebruikt. Dat doet u via Mijnaansluiting.nl. Uw netbeheerder neemt contact met u op voor de werkzaamheden. Hiervoor rekent uw netbeheerder geen kosten.

Let op: als u zelf de datum wilt bepalen, in verband met een verbouwing bijvoorbeeld, moet u wel betalen voor het verwijderen. Neem contact op met uw netbeheerder voor vragen over uw situatie.

Wat houdt verwijderen precies in?

• Bij een gasaansluiting verwijdert de netbeheerder de gasmeter, de hoofdkraan, de drukregelaar en het montagemateriaal uit uw meterkast, plus de leiding die van het hoofdnet naar de meter loopt. Soms is dat laatste niet (helemaal) mogelijk, bijvoorbeeld in een flat. Dan verwijdert de netbeheerder de meter en wordt de leiding afgedopt. Zo kan de aansluiting niet meer worden gebruikt.
• Bij een elektriciteitsaansluiting haalt de netbeheerder de elektriciteitsmeter en het montagemateriaal uit uw meterkast weg. Daarnaast koppelt de netbeheerder de toevoerkabel tussen het hoofdnet (op openbaar terrein) en de meter los. Het deel van de toevoerkabel op openbaar terrein wordt verwijderd. Het deel op privéterrein blijft liggen, tenzij u opdracht geeft om tegen betaling de toevoerkabel daar ook weg te halen. Ook hierbij geldt dat als verwijderen niet (helemaal) mogelijk is, dat de netbeheerder de meter weghaalt en de kabel afgedopt wordt.
• Bij het verwijderen van een gas- of elektriciteitsaansluiting moet soms de bestrating (denk aan klinkers, sierbestrating of tegels) in uw tuin opengebroken en teruggeplaatst worden. Voor welk deel van het straatwerk u verantwoordelijk bent en wanneer kosten voor straatwerk zijn inbegrepen vindt u in uw offerte.

Wanneer verwijderen, wanneer afsluiten?

Als u zeker weet dat een aansluiting niet meer gebruikt hoeft te worden, laat u deze verwijderen. Bijvoorbeeld:

• Als u maatregelen neemt om uw huis definitief af te koppelen van het gasnet;
• Als u uw gasaansluiting alleen gebruikt om te koken (dus niet voor verwarming) en overstapt op elektrisch koken;
• Als u een pand laat slopen en het niet herbouwt;
• Als u een pand laat slopen en het wél herbouwt, laat u in elk geval de gasaansluiting verwijderen. De elektriciteitsaansluiting kunt u laten verwijderen of laten omzetten in een bouwaansluiting;
• Als u een tijdelijke bouwaansluiting weer wilt laten weghalen.

Twijfelt u of u de aansluiting op een later moment weer wilt gaan gebruiken? Dan kunt u overwegen om de aansluiting tijdelijk (voor gas: maximaal 12 maanden) te laten afsluiten. U kunt dan geen energie meer afnemen maar uw aansluiting en meters blijven wel zitten. Afsluiten kan in eerste instantie goedkoper zijn dan verwijderen, maar brengt op een later moment opnieuw kosten met zich mee.

Verplichte gasaansluiting voor nieuwbouwwoning afgeschaft 

Wilt u koken en verwarmen op gas en heeft uw nieuwbouwwoning geen gasaansluiting? Het is aan gemeenten om te bepalen of nieuwbouwwoningen worden aangesloten op een warmtenet of een andere energie-infrastructuur. De wettelijke verplichting om nieuwbouwwoningen aan te laten sluiten op het gasnet is namelijk vervallen per 1 juli 2018. Daarmee wil de overheid het aardgasgebruik terugdringen.

Aansluiting op een bestaand warmtenet

Wilt u een aansluiting op een bestaand warmtenet? Dan betaalt u hiervoor eenmalig een bedrag. ACM bepaalt elk jaar hoe hoog dat bedrag mag zijn. Dit bedrag is hetzelfde als het bedrag dat mensen betalen voor een aansluiting op het gasnet.

Aansluiting op een nieuw warmtenet

Wilt u een aansluiting op een nieuw warmtenet? Bijvoorbeeld bij een nieuwbouwproject? Daarvoor stelt ACM geen tarieven vast. Vaak zijn de kosten voor zo’n aansluiting bij de prijs van de woning inbegrepen.

Gasaansluiting bij warmtenet

Wilt u naast uw warmteaansluiting ook een gasaansluiting? Dan kunt u dit aanvragen bij de regionale netbeheerder voor gas. Maar let op: netbeheerders zijn niet verplicht om de gasaansluiting voor u aan te leggen.