Vast of variabel energiecontract 2024: wat is de beste keuze?

Bij een energiecontract kunt u kiezen tussen vaste en variabele energietarieven. Wat is het verschil en wat is de beste keuze? Goed om te weten: in 2022 werden bijna geen vaste jaarcontracten aangeboden. Vanaf 10 februari 2023 bood de eerste leverancier weer een jaarcontract voor gas en stroom. Inmiddels worden er op Gaslicht.com weer volop jaarcontracten en meerjarencontracten aangeboden!

Ga snel naar:

• Nu kiezen voor een vast energiecontract of wachten?
• Verschil tussen vaste en variabele energietarieven
• Welke kosten zijn vast en welke variabel?
• Voor- en nadelen vaste en variabele energietarieven
• Hoe vaak wijzigen variabele leveringstarieven?
• Heeft een modelcontract ook variabele tarieven?
• Gelden vaste tarieven alleen voor de leveringskosten?
• Informatie over prijswijzigingen
• Wat is voordeliger: vast of variabel?
• Vast contract afsluiten voor 1 jaar of langer?
• Vaste en variabele energietarieven vergelijken
• Waarom energietarieven blijven vergelijken?
• Grote prijsverschillen tussen vast en variabel
• Op ieder moment overstappen van energieleverancier

Nu kiezen voor een vast energiecontract of wachten?

Op 1 januari 2024 hield het prijsplafond voor gas, stroom en stadsverwarming op te bestaan. De Autoriteit Consument & Markt adviseert daarom een vast energiecontract te nemen als u zekerheid wilt over de hoogte van uw gas- en stroomtarieven.

Door nú te kiezen voor een jaarcontract verlengt u in feite het prijsplafond. U bent dan ook komend jaar beschermd tegen prijsstijgingen. Bekijk onze video voor meer uitleg.

vergelijk alle vaste contracten

Verschil tussen vast of variabel energiecontract

Bij vaste energietarieven staan de tarieven voor de levering van gas en stroom vast gedurende de looptijd van uw contract. Een vaste prijs geldt alleen voor het tarief per kWh of m³. Andere onderdelen van uw energierekening kunnen tijdens deze periode wel veranderen. Bijvoorbeeld de belastingen of de netbeheerkosten. Met een vast tarief heeft u geen voordeel van tussentijdse prijsdalingen, maar ook geen risico als de prijzen stijgen. Is uw contract afgelopen? Dan verandert uw vaste leveringstarief in een variabel leveringstarief.

Een contract met variabele tarieven heeft een onbepaalde looptijd. Dit betekent dat uw energieleverancier de prijs kan verhogen of verlagen tijdens de looptijd van het contract. Het is moeilijk te voorspellen of deze zullen stijgen of dalen. Ga voor uzelf na of u de 'zekerheid van een vaste prijs' wilt. Als de variabele energietarieven dalen, lijkt het gunstig om hiervoor te kiezen. Toch is een contract voor bepaalde tijd met vaste tarieven meestal gunstiger. Wanneer u op dit moment een vast contract afsluit, zit u komende tijd goed. Energie vergelijken doet u hier.

Welke kosten zijn vast en welke variabel?

Het verschil tussen vast en variabel zit alleen in de leveringskosten van stroom en gas. De andere kosten – zoals overheidsheffingen  en netbeheerskosten – zijn hetzelfde voor vaste en variabele prijscontracten. Deze kosten betaalt u weliswaar aan uw leverancier, maar gaan uiteindelijk naar de overheid en uw netbeheerder.

Voor- en nadelen vaste en variabele energietarieven

De keuze voor een vast of variabel tarief is persoonlijk. Beide soorten tarieven hebben voor- en nadelen.

Soort contract	Voordelen	Nadelen
Contract met vaste looptijd en vaste tarieven	Bij vaste tarieven heeft u meer zekerheid. U heeft een tijd lang geen omkijken naar uw contract. U weet waar u aan toe bent doordat uw tarieven vaststaan voor een bepaalde tijd.	U kunt bij een vast contract niet zomaar opzeggen binnen de looptijd. Dan betaalt u een opzegvergoeding.
Contract met onbepaalde looptijd en variabele tarieven	Een contract met variabele tarieven heeft geen einddatum. U kunt uw contract op elk moment opzeggen zonder kosten. U profiteert van een lage prijs als de energietarieven dalen	U neemt meer risico. Als de tarieven stijgen, betaalt u meer.

Behalve een vaste of variabele energieprijs kunt u steeds vaker kiezen voor dynamische tarieven. Daarbij baseert de leverancier de energieprijs op de inkoopprijs van energie op de beurs. Uw tarief voor stroom kan per uur verschillen. En voor gas per dag. Daarom heeft u een slimme meter nodig.

Of u uiteindelijk goedkoper uit bent met een vast, variabel of dynamisch energiecontract is van tevoren niet te zeggen. Want niemand weet nu hoe de energieprijzen zich de komende jaren gaan ontwikkelen.

Hoe vaak wijzigen variabele leveringstarieven?

In de regel wijzigen leveranciers hun variabele leveringstarieven ieder halfjaar: op 1 januari en 1 juli. De laatste tijd zien we dat energieleveranciers veel vaker dan 2x per jaar hun variabele tarieven wijzigen. Per kwartaal of zelfs per maand. Dat mag, mits het in de algemene voorwaarden staat. Kijk daarom goed naar de algemene voorwaarden van uw contract. De leverancier moet u minimaal 30 dagen van tevoren informeren over de nieuwe tarieven. Doet uw leverancier dit binnen een kortere periode? Geef dan aan dat u hiermee niet akkoord gaat.

De andere energiekosten – die naar de overheid en netbeheerder gaan – kunnen jaarlijks per 1 januari worden gewijzigd. Is uw vaste prijscontract afgelopen? Dan verandert uw vaste leveringstarief in een -doorgaans veel hoger- variabel leveringstarief.

Heeft een modelcontract ook variabele tarieven?

Ja, een modelcontract heeft ook variabele tarieven. Het is een standaard contract met een variabel tarief dat leveranciers moeten aanbieden. De algemene voorwaarden van alle modelcontracten zijn hetzelfde. Daardoor moeten consumenten contracten makkelijker kunnen vergelijken. De tarieven van een modelcontract mogen niet vaker dan 2 keer per jaar wijzigen. Leveranciers moeten tariefwijzigingen minstens 30 dagen van tevoren bekendmaken. U betaalt geen opzegvergoeding. De tarieven en voorwaarden van het modelcontract moeten op de website van de leverancier te vinden zijn.

Een modelcontract is meestal niet het goedkoopste contract. Aangezien in een modelcontract geen terugleverkosten gerekend mogen worden, verwerken leveranciers deze kosten op een andere manier. Sinds 1 juli 2024 kiezen energieleveranciers er veelal voor om deze extra kosten te verwerken in de vaste leveringskosten (vastrecht) van stroom. Uit onderzoek blijkt dat deze kosten bij sommigen met honderden euro's gestegen zijn, ook voor huishoudens zonder zonnepanelen. Zo zijn de vaste leveringskosten bij Eneco, Essent en Engie op jaarbasis met ruim 300 euro omhoog gegaan ten opzichte van een half jaar geleden.

Gelden vaste tarieven alleen voor de leveringskosten?

Ja, als u een contract met vaste tarieven afsluit, hebben deze vaste tarieven alleen betrekking op de leveringstarieven. De andere tarieven zoals de netwerkkosten en de belastingen kunt u niet vastzetten.

Informatie prijswijzigingen: 30 dagen van te voren

De Autoriteit Consument & Markt (ACM) sluit aan bij de opzegtermijn die een consument heeft. Aangezien de opzegperiode 30 dagen is, houdt de toezichthouder deze termijn ook aan voor het doorgeven van tariefwijzigingen van variabele energietarieven. Wilt u het verhoogde tarief niet betalen, dan heeft u genoeg tijd om eventueel over te stappen. De toezichthouder zegt het zo: 'De leverancier moet u minimaal 30 dagen van tevoren informeren over de nieuwe tarieven. Dan kunt u opzeggen en overstappen.' 

Wat is voordeliger: vast of variabel?

Over het algemeen is het voordeliger om een energiecontract met vaste tarieven te kiezen, omdat de jaarkosten in deze contracten lager liggen dan bij een variabel energiecontract. Vaak bieden energieleveranciers ook kortingen aan bij vaste contracten. Daarnaast geeft een vast contract zekerheid, omdat de leveringstarieven gedurende de looptijd van het contract vaststaan. Uit de Monitor Consumentenmarkt Energie blijkt dat vaste contracten op dit moment goedkoper zijn dan variabele contracten. 

De nieuwe opzegregels zijn ingegaan op 1 juni 2023. De opzegvergoeding is nu even hoog als het verlies dat uw leverancier maakt omdat u het contract niet uitzit. De aangepaste opzegvergoeding moet ervoor zorgen dat energieleveranciers weer vaste contracten gaan aanbieden. Er zijn dan ook weer volop vaste jaarcontracten! 

Vast contract afsluiten voor 1 jaar of langer?

Momenteel kunt u kiezen tussen vaste contracten met een looptijd van 1 jaar, 2 jaar of 3 jaar.

• Als u een vast contract van 1 jaar afsluit, staan uw tarieven een jaar lang vast. Met een jaarcontract heeft u zekerheid.  
• Bij meerjarencontracten heeft u langere tijd zekerheid, maar zit u ook aan het tarief vast als de prijzen dalen. Daarnaast kunt u niet van de kortingen profiteren die energieaanbieders bieden aan overstappers. 

Dalen de prijzen verder? Dan betaalt u tijdelijk 'te veel' en bent u in theorie beter af met een variabel contract. Wat de energieprijzen gaan doen weet alleen niemand, en door voor vaste tarieven te kiezen, heeft u zekerheid. 

Gaat uw energieleverancier de levering van energie stoppen vanwege de hoge energieprijs?

Of zegt uw leverancier dat dat kan volgens de algemene voorwaarden? Dat mag niet. Uw leverancier moet ervoor zorgen dat u energie blijft krijgen en mag consumenten al helemaal niet afsluiten in de winterperiode, van 1 oktober tot 1 april. Advies ConsuWijzer: 'Stuur de leverancier een brief of e-mail. Wijs de leverancier erop dat hij de overeenkomst niet mag beëindigen en de levering niet mag stoppen. De ACM spreekt de bedrijven daar ook op aan.'

Heeft u een contract tegen een vast tarief, bijv. voor 1 of 3 jaar? En moet u akkoord gaan met een hoger tarief?

Dat kan ook niet zomaar. Misschien staat er in uw contract of algemene voorwaarden dat het wel mag. Toezichthouder ACM kan niet per geval zeggen of voorwaarden onredelijk zijn. Voor vragen over algemene voorwaarden kunt u terecht bij het Juridisch Loket.

Vaste en variabele energietarieven vergelijken

Bij de berekening voor uw jaarverbruik kunt u filteren op: 'Soort contract'. Standaard wordt op energieprijs gesorteerd d.w.z. de goedkoopste energiepakketten komen bovenaan, contracten met vaste en variabele tarieven door elkaar. Uit onderzoek blijkt dat de keuze voor een jaarcontract met vaste tarieven de voordeligste keuze is.

vergelijk alle vaste contracten  

Waarom energietarieven blijven vergelijken?

Vaak denken mensen wanneer ze een mooi actiecontract met vaste energietarieven afsluiten, dat ze daarna goed zitten. Dat is waar, maar alleen voor de looptijd van het contract. Als uw energiecontract afloopt gaat uw contract over in een variabel contract en dat wilt u eigenlijk liever niet. Het variabele tarief gaat dus automatisch in als u geen nieuw contract afsluit en doorgaat met energie afnemen bij uw huidige energieleverancier. Daarom is het belangrijk om tijdig weer te kijken naar een nieuw energiecontract. We raden u aan om ongeveer 6 tot 8 weken voor afloop van het contract over te stappen.

Grote prijsverschillen 

Als u vindt dat u te veel betaalt dan kunt u overstappen naar een andere energieleverancier. Ook kunt u kiezen voor een vaste prijs wanneer u meer zekerheid wilt over de prijs die u betaalt voor uw energie.

Op ieder moment overstappen van energieleverancier

Elke overeenkomst voor de levering van elektriciteit of gas kan met inachtneming van een termijn van 30 dagen worden opgezegd. Heeft u een energiecontract afgesloten voor bepaalde duur (bijvoorbeeld 1, 2 of 3 jaar) en wilt u tussentijds overstappen, dan bent u een opzegvergoeding verschuldigd aan uw leverancier. Dit moet dan wel zijn opgenomen in de overeenkomst of de algemene voorwaarden. Als u de juiste einddatum van uw huidige contract invult op het aanmeldformulier van Gaslicht.com, zal uw overstap pas na deze datum plaatsvinden. En zult u nooit een opzegvergoeding verschuldigd zijn.